Kassari, RMK Säär

30 juni

De gelukssteen met een natuurlijk gaatje

Gisteravond was het een heerlijke avond. Tot het om een uur of 11 begon te regenen.
Een groot deel van de avond heb ik genoeglijk zitten praten over van alles en nog wat met twee, in alle opzichten zeer stevige Estse vriendinnen. Een van hen, een onderwijzeres, had haar dochtertje van 2 bij zich. Een schatje. Ze kwamen uit Pärnu en waren 14 dagen met een klein tentje aan het rondtrekken over de eilanden. Helaas heb ik vergeten een foto te maken. Vanmorgen ook niet aan gedacht toen de dames vrolijk afscheid kwamen nemen. Met een dikke knuffel en een gelukssteen die ze hadden gevonden aan de kust.

Het begin van de weg van Leiger

Het einde, waar ik ook een steentje aan heb bijgedragen

En weer terug naar de kust

Het was bloedheet maar ik ben desondanks naar Sääretirp gelopen omdat ik nog een missie had. Ruim 3,5 kilometer door veel grof grind. En weer terug. Ik heb onderhand een gestaalde rug gekregen van al het bukken naar geluks- en fossiele stenen. 't Is weer eens wat anders dan barnsteen. Na bijna 2 uur had ik een gelukssteen gevonden en kon ik mijn queeste afmaken. Aan het einde van de door Leiger niet afgemaakte dam naar Saaremaa heb ik mijn steentje bijgedragen. Inderdaad, met mijn zelfgevonden gelukssteen.
Leiger weet er van.

Een hele knaap die Leiger

Je kan goed merken dat de Esten nu vakantie beginnen te krijgen. De omgeving waar ik nu ben is een groeiend vakantiegebied op Hiiumaa en erg geliefd bij de Esten.

Gisteren ben ik weer een grote hoeveelheid van mijn kostbare Internettegoed kwijtgeraakt aan updates. Onder Windows 10 zijn die helaas niet uit te schakelen. Dat wordt binnenkort dus weer Mb's bijkopen. Ook om een andere reden. Ik sta op het punt om de volgende boot te nemen. De laatste tijdens mijn rondreis. Een goede reden om voor de laatste keer een goedkoop E-ticket online proberen te boeken. Het heeft me veel gekost maar ik heb mijn goedkope ticket. YES! Om half twee morgenmiddag hoop ik te vertrekken naar Haapsalu.

De laatste overnachtingsplaats op Hiiumaa

Boot Saaremaa/Hiiumaa, Vaemla en Kassari

29 juni

Vanmorgen erg vroeg uit de veren om te proberen de 1e boot naar Hiiumaa te nemen. Ik denk dat het wel gaat lukken. 

Onderweg, toen ik weer contact met de wereld kon krijgen, heb ik mijn blog van gisteren pas kunnen publiceren.
Dit schrijf ik bij de haven, terwijl ik vooraan sta in de niet gereserveerde baan. Het is, zoals zo vaak 's morgens vroeg, prachtig weer en ik heb nog meer dan een uur voor het vervolg van mijn ontbijt.
Uiteindelijk mocht ik als een van de eersten de boot op. Het paste allemaal net. Die jongens hebben ook de nodige ervaring en hadden vast al gezien dat het net ging lukken.

Op Hiiumaa heb ik niet veel gepland om te bekijken of te doen. Zelfs als ik er niets had gepland had ik het gewoon leuk gevonden om een rondje over de eilanden te maken. 

In het café een cappuccino en een stukje rabarbertaart genomen 

In ieder geval wil ik de wolfabriek in Vaemla zien. Dit kleine bedrijf is met zijn ruim 120 jaar oude machines nog steeds in gebruik. Sommige machines hebben even een handje nodig om op te starten maar ik heb met eigen ogen kunnen aanschouwen dat verder alles nog prima draait. 

Entree wordt er niet geheven. Het leek me daarom een goed idee om een redelijke donatie in de pot voor het onderhoud van de oude machines te stoppen.
In het kleine winkeltje hingen mooie truien, vesten, mutsen enz. voor een heel redelijke prijs. Graag had ik er een trui of vest gekocht maar jammer genoeg was er geen bij die mij goed paste. Vaak waren de mouwen tekort.
Er waren ook overgooiers, poncho's of hoe die dingen ook mogen heten in mooie aarde tinten.

Het deel van Hiiumaa dat ik vandaag gezien heb vond ik beslist mooi. Ook hier meer dan genoeg ruimte, afwisselend groen en veel goed bestraatte wegen. Een camper ben ik nog niet tegengekomen

Dat er nog weinig campers komen bleek wel door het meisje uit het café dat bij de wolfabriek hoorde. Ze was stiekem foto's van de camper aan het maken.

Vanmiddag heb ik de slinger van het dakluik (provisorisch) moeten repareren. Als het maar werkt. Er was een heel stuk afgebroken. Desnoods maak ik er een van hout.

De legende van Leiger
Er was eens de gigant, held en heerser van Hiiumaa genaamd Leiger. Hij had een jongere broer op Saaremaa, jullie inmiddels welbekend, Suur Töll.
De vrouw van Leiger was Tiiu en ze hadden 4 kinderen. Ze woonden in de wetlands, in het midden van Hiiumaa. Zijn graf is in Kõpu en volgens de beschrijving  van zijn graf zou hij 10 meter groot zijn geweest. Volgens de een was hij een behulpzame reus en volgens de ander was hij een reus die van alles vernietigde met rotsblokken, bomen en wapens.
Aanvankelijk had hij een goede relatie met Suur Töll en zijn familie op Saaremaa. Regelmatig ging hij met veel plezier bij ze op bezoek. Om ze gemakkelijker te kunnen bezoeken besloot Leiger een dam te bouwen tussen Kassari en Saaremaa. Hij begon bij Säär maar om onduidelijke redenen stopte hij bij wat nu Sääretirp heet. Mogelijk omdat om mysterieuze redenen de relatie met Suur Töll bekoelde. Hij zou ook te oud geworden zijn om met grote rotsblokken te gooien.
Hoe dan ook, zo ontstond het schiereiland Sääre en eindigt het bij Sääretirp.

Ik ben nu op Sääre en morgen ga ik naar het einde van het schiereiland wandelen. Een van de dingen die ik me déze keer had voorgemen; daar ook een steentje aan bijdragen. En ja, er waren en komen meer dingen die ik me had voorgenomen.

Kihelkonna, RMK Dejevo Telkimista

28 juni

De picknickplaats hebben ze niet voor niets achter de duinen gemaakt

Het was bij vertrek uit Kuressaare vanmorgen al zeer warm. Voor ik naar Kihelkonna ging wilde ik toch maar eens een duik in zee wagen. De zee is na  honderden meters nog ondiep en warmt dus snel op. Er stond echter een harde, koude wind aan het strand. Toch niets voor mij dus. Helaas. 

In het bos bij de parkeerplaats heb ik mijn eerste bosbessen kunnen plukken. Veel stonden er niet en ze waren maar net rijp maar ik was er blij mee en heb er heerlijk van gesmuld.

Grote stofwolken in de spiegels

Ik ben gewoon een stukje verder het dennenbos in gegaan voor wat schaduw.

Op de bedoelde parkeerplaats van het voormalige kazerne en oefenterrein

van het Rode leger was het echt niet te harden van de hitte.

Veel is er niet meer van te zien omdat vrijwel alles gebulldozerd en aan de natuur is teruggegeven. Hier en daar zijn nog wel restanten te vinden van de gebouwen en de hangars.
Er zijn verschillende wandelroutes over het terrein met een lengte van 2, 5 en 10 kilometer. Voor de 10 km was het me te warm. Bovendien doet mijn knie nog wat moeilijk omdat ik hem weinig rust heb gegund. Vanmorgen heb ik daarom een flinke tijd zitten worstelen met een grote splinter in mijn grote teen. Door mijn pijnlijke knie kon ik er niet goed bij. Met een spiegel was het ook een heel ge... maar uiteindelijk is de operatie wel gelukt.

Terug naar het militaire complex.

Het ligt echt "in the middle of nowhere" en is alleen via kilometers onverharde wegen en bospaden te bereiken. Op TomTom kon je mooi de zien hoe de wegen over het complex hebben gelopen. Dat verbaasde me wel omdat TomTom het in de buitengebieden regelmatig liet afweten. Vrijwel alles is hier verdwenen en toch wordt het nog in beeld gebracht.

Waarom ik dit op mijn lijstje had gezet vraag ik me echt af. Maar ja, nu ik er toch ben!

Gelukkig had ik er aan gedacht om op de wandeling mijn kleine maar supersterke led-zaklamp mee te nemen. Daardoor kon ik een bunker van binnen bekijken. Niet echt bijzonder maar toch wel leuk.

Op het informatiebord had ik wel iets gezien van disc golf maar had dat niet echt bekeken. Tijdens mijn wandeling zag ik een disc liggen en het leek me best leuk om te spelen. Ik heb niet het hele parcours gedaan met die hitte maar het was best leuk. In ieder geval een stuk leuker dan het oubollige boeren golf met een klomp op een stokje. 

In de omgeving heb ik veel sporen gezien van wilde zwijnen. Wie weet zijn er nog wat te spotten.

Mijn mobiele telefoon laat het hier vrijwel volledig afweten. Hij ging een paar maal over maar ik kon geen verbinding krijgen. Of het blog vandaag geplaatst kan worden? Ik zal het wel proberen maar vermoed van niet.

Morgen rij ik mogelijk van hier uit naar de boot voor de oversteek naar Hiiumaa. Anders had ik donderdag de 30e een poging gewaagd. 

Hoe dan ook, tot...Henk

Kuressaare dag 2

27 juni
Gisteravond heb ik besloten om de planning maar weer eens wat aan te passen. Het zou weer gaan regenen en dat doet het ook. Het weer is hier wel erg wisselvallig. De ene dag vallen de mussen dood van het dak en de andere dag kan je de warme kleding met regenjas weer aan. Zelfs op een dag zijn de verschillen soms erg groot.
Door de grote temperatuurverschillen was het gisteravond mooi om te zien hoe met hulp van de wind, nevels vanaf zee de stad binnenwalsten.

Vandaag ben ik in Kuressaare gebleven om wat in de omgeving en het oude centrum rond te kijken.
Heel opvallend vond ik het grote verschil in kleding. Sommigen liepen erbij alsof ze over een tropische boulevard aan het paraderen waren en anderen liepen dik ingepakt in regenkleding met het hoofd tussen de opgetrokken schouders.

Aan de vissoorten in de Oostzee is goed te zien hoe laag het zoutgehalte is. Ik heb snoekjes, gewone baarzen en 3 stekelige stekelbaars gezien. Een mooi stekelbaars mannetje in paaikleuren heb ik op de foto gezet. Hij zwom vlakbij zijn nest. Als een vrouwtje dat dik is van het kuit in de buurt komt, dirigeert hij haar naar zijn nest. Daar dwingt haar met veel gespartel door het krappe nest. Hierdoor verliest zij haar kuit, waarna hij zijn hom erover afzet.

Door het oude centrum rijdt veel verkeer maar het is zeker de moeite waard om te bekijken. Er zijn diverse leuke winkeltjes, mooie oude gebouwen en gezellige terrasjes.

Er was ook een kleine markt met snuisterijen en allerhande lokale producten. Van twee kleine plastic zakjes met een paar aardappels tot mooie wollen kleding. Een paar dingen vond ik heel mooi en zeker niet duur. Bijvoorbeeld een lamswollen overgooier voor 75 euro. De vrouw die er bij stond (en alles zelf had gemaakt) stond maar aan te dringen dat ik hem nu maar eens moest kopen. Dat begreep ik uit haar gedrag én van haar overbuurvrouw die wat Engels sprak en luidkeels vertaalde. Uiteindelijk vertelde ik dat ik hem graag voor een vrouw zou kopen maar geen vrouw had. Waarop er nog meer dames bij kwamen staan en me duidelijk wilde maken dat ik een aardige man leek, een goed uitziende partij was en maar gauw een vrouw moest nemen. Ik vertelde dat ik graag een foto van de mooie overgooier wilde maken om aan een lieve vrouw te laten zien. Daarbij zou ik dan zeggen dat ik voor haar graag zo'n met liefde gebreide sierlijke en warme overgooier wilde kopen.
Volgens mij hebben de dames de hele middag nog lol gehad. Dit is vast het begin van een nieuwe legende. Over hoe een eenzame reiziger door een met liefde gebreide lamswollen overgooier uit Kuressaare, aan een lieve vrouw kwam.

Er waren ook al verschillende soorten paddenstoelen en bessen te koop. Vooral veel kleine cantharellen. Onderweg heb ik al regelmatig mensen, van jong tot oud, paddenstoelen en wilde aardbeien zien zoeken. Het schijnt bijna een nationale sport te zijn om van alles uit de natuur te plukken. Ook in de andere Baltische landen. Wat dat betreft zou ik er wel bij passen.

Verder heb ik nog een chocoladewinkel bezocht (en wat gekocht), een galerij, een antiekwinkeltje, enz. In de galerij zag ik een leuk klein beeldje staan van Eglé, de slangen koningin. De verkoopster had er nog nooit van gehoord. Ook niet van de legende waar de Baltiërs zo gek op zijn. Dat was nou jammer. Ken ik een van hun mooie legendes, weten ze niet waar ik het over heb.

Vanmorgen heb ik weer een aantal vergeefse pogingen gedaan om de volgende boot te boeken met mijn Visakaart. Donderdag wil ik van Trigi naar Sõru op Hiiumaa varen. Deze boot is niet zo groot en vaart maar 4x per dag. De Visa App ligt er ook al een hele tijd uit. Een benodigde code laten genereren zou wel moeten werken. Helaas genereert hij geen goede code. Mooi balen. Op zich heeft de bootmaatschappij een mooi systeem. Je kan er voor kiezen om met je mobiel een nummer te bellen bij de terminal. De nummerherkenning "ziet" dan dat jij al gereserveerd hebt. Mij zien ze helaas niet staan. Er zit weer niets anders op dan achteraan te sluiten en maar af te wachten of er nog plaats voor me is. Bedankt ANWB Visa. En ook bedankt T-Mobile met het zeer trage, bijna niet mee te werken en dure internet. Maar ja.

Aan het einde van de middag was het weer het mooiste weer van de wereld. De komende paar dagen zou dat nog zo blijven. 

Het was weer een genoeglijke dag.

Kaali en Kuressaare-Bisschopsburcht

26 juni 

Met het warme weer gisteren was het heerlijk om nog enige verkoeling te vinden aan het water. Het was een prachtige avond met een idem zonsondergang. Om middernacht was het  eigenlijk nog te broeierig als je buiten zat. Foto vanuit de camper.

Na een door heftig onweer zeer korte nacht ging het verder richting Kuressaare. Onderweg heb ik maar weer lifters meegenomen. Een jong Pools stel dat graag de meteorietenkrater van Kaali wilde bekijken. Die had ik niet op mijn lijstje gezet. Omdat het niet ver om was heb ik ze ter plekke afgeleverd en ben zelf ook maar even gaan kijken. De Krater ligt op een minuut of tien lopen vanaf de parkeerplaats. Natuurlijk kunnen er allerlei snuisterijen gekocht worden en is er een meteorieten museum. Met een brok meteoriet van 96 kg. 

De grootste krater heeft een doorsnede van 110 meter en een diepte van 22 meter. Meer dan een plas met veel groene soep is er eigenlijk niet te zien. Het is meer het weten wat er gebeurd is.
De meteoriet is ongeveer 4000 jaar geleden ingeslagen en heeft waarschijnlijk zo'n 10.000 ton gewogen.

Onder een inmiddels strak blauwe hemel en 32 graden op de thermometer ben ik verder gegaan naar de Bisschopsburcht in Kuressaare. Een van de belangrijkste historische gebouwen van Estland. Hij stamt waarschijnlijk uit 1340. Het is een indrukwekkend gebouw met ruim 20 meter hoge muren waar maar weinig ramen in zitten.

In de bijgebouwen zijn een glasblazerij, een potterie en een souvenierwinkeltje ondergebracht. Buiten konden kinderen, of wie maar wilde, voor een paar euro boogschieten. Druk was het er niet. Genoeg tijd om genoeglijk over een en ander van gedachten te wisselen. Vooral met de glasblazer. De vrouw die bij de boogschutster op klandizie zat te wachten heb ik alleen maar gevraagd of ze op Cupido zat te wachten. Gelukkig kon ze er hard om lachen. Anders had ik misschien wel moeten vluchten voor de pijlen.

In de burcht is nu het Saaremaamuseum gevestigd. Je moest niet bepaald slecht ter been zijn met al die trappen waarvan de treden minstens 2x zo hoog waren als normaal en zo steil als een ladder. 

Verschillende delen van het museum waren nogal onoverzichtelijk ingedeeld. Toch heb ik met genoegen door het imposante kasteel gedwaald en geklommen. Ondanks dat in sommige vertrekken alleen in het Ests en Russisch duidelijk werd gemaakt waar het over ging. In sommige vertrekken daarvan lagen in een map wat slechte kopieën in verschillende talen. Dat werkte ook niet echt.
Een prettige bijkomstigheid met de hitte buiten was de heerlijk lage temperatuur in de burcht.

Een onprettige zaak vond ik de vele dingen over vooral het Russische Rode leger en hun gruweldaden. Dat leeft hier nog sterk. Vorig jaar, vooral in Noorwegen, kwam ik de nog sterk levende periode van de tweede wereldoorlog regelmatig tegen. Het werd daar ook vooral door het volk in leven gehouden.

Kuressaare heeft een reeds 180 jarige traditie van kuuroord. Met modderbaden. Loop je eens wat aan te modderen, probeer dan eens een heilzaam bad in Kuressaare.

Gelukkig was er nog 1 van de 6 (dure) plaatsen voor de camper bij het Spa hotel vrij. Je hebt er mooi uitzicht op de haven en een gedeelte van de burcht. Helaas sta je hier wel volop in de brandende zon. Electriteit was verplicht inbegrepen. Alleen jammer dat mijn Finse buurman de airco voor hun honden maximaal had aangezet toen ze weggingen. Hierdoor waren de stoppen doorgeslagen. Mijn koelkast leek meer op een kachel dan op een koelkast toen ik aan het einde van de middag terugkwam.

Aan de havenpromenade staat het bekende beeld van Suur Tõll en Piret.

Volgens de legende leefde er op het eiland eens de grote sterke held Suur Tõll en zijn vrouw Piret. Tõll was altijd vriendelijk en behulpzaam, beschermde de eilanders en hielp de vissers als ze in gevaar waren. Piret zorgde ervoor dat thuis bij iedereen alles in orde kwam. De helden droegen iedereen altijd een warm hart toe en waren net als de eilanders, recht door zee. De eilanders hebben, waar ze ook zijn en wanneer ze hulp nodig hebben, altijd de helden Tõll en Piret in hun gedachten.

Er is ook een legende over een ingemetselde inquisiteur van de paus in het kasteel. Op verzoek van de bisschop was hij door de paus gezonden om de bisschop te helpen in de strijd tegen de christelijke vazallen, die leken te gaan winnen.
Ik zal het kort houden. Hij zou zich niet aan het celibaat hebben gehouden nadat de vazallen hem met een mooie blonde schone op de proef hadden gesteld. Hij werd hevig verliefd op haar, wat niet geheim wist te blijven. De blonde schone moest voor penitentie het klooster in, waar hij haar uit wist te bevrijden. Als straf werd hij levend ingemetseld. Het vertrek wordt nu de kelder van de ingemetselde ridder genoemd.

Angla, Karja, en Rannaküla - RMK Sadam

25 juni
De tijd vliegt. Alweer drie weken onderweg.

Eerst ben ik op weg gegaan naar Angla. Hier is de enig overgebleven heuvel met windmolens te vinden. (Bij de dam van Muhu naar Saaremaa staat ook nog een oude windmolen.) Eind 19e eeuw stonden er nog 800 windmolens op Saaremaa. Een van de vijf windmolens in Angla is een Hollandse molen waar koren werd gemalen. Op het terrein stonden verder diverse oude landbouwmachines opgesteld. Binnen was een streekmuseum waar onder andere workshops konden worden gegeven van allerhande beroepen die in deze streek werden beoefend.

De slechts enkele kilometers verder gelegen kerk van Karja wilde ik ook nog even bekijken. Hoofdzakelijk om hem te vergelijke met de kerk in Liiva die in dezelfde periode is gebouwd. Over de kerk in Liiva kom je vrijwel niets tegen. De bouw is mooier dan de Karja kerk. De Karja kerk is van binnen echter mooier. Mede door de fresco's, al moet je de schoonheid ook in de eenvoud en authenticiteit zoeken. Voor een 13e eeuwse kerk in deze streek mag hij wel rijk worden genoemd, al zie je dat niet direct als je binnenkomt. 

Ik had geluk dat ik net alles bekeken had toen er een begrafenisstoet aankwam en in de kerk een een dienst moest worden gehouden. 

Op de noordelijke pilaar wordt de legende van de heilige Catharina van Alexandrië verteld. Op de zuidelijke pilaar staat St. Nicolaas, de bisschoppelijke beschermheilige van de zeevaarders.
Ongewoon is het met een open haard te verwarmen vertrek boven de sacristie waar bedevaartgangers konden overnachten.
Er valt natuurlijk meer te vertellen maar dit vind ik kerks genoeg.

En dan kom je op een hoek in een onbeduidend plaatsje zomaar weer iets leuks tegen. Anderhalve kraam met twee lekker spontane meiden die spullen van de eigen boerderij verkopen, een kraam met huisvlijt en een paar lokale vissers die hun waar aan de man proberen te brengen. De meiden spraken prima Engels. Ik heb er een bosje radijs (met vleeswaren), een maaltje doperwten en een stuk honingraat gekocht.

Omdat het prachtig weer en erg warm was vandaag ben ik niet verder gaan kijken wat er allemaal nog te beleven viel. Een mooi plekje aan de kust zoeken leek mij een beter plan en vond ik op weer een RMK plaats bij Rannaküla. Er is bij vlagen een gezellige drukte met mensen die even met hun kinderen komen zwemmen. Niemand heb ik een paar uur zien blijven. Een aantal vissers wel. Geen enkele visser had echter iets had gevangen. Ik was ook van plan om een hengeltje uit te gooien maar dat heb ik toen maar niet meer gedaan. Het ondiepe water was te warm vermoed ik.

Er zaten erg veel libellen die ik regelmatig insecten heb zien vangen